Św. Ignacy Loyola, autor Ćwiczeń duchowych, założyciel zakonu, mistyk, najwyższej klasy kierownik duchowy i spowiednik, patron wszystkich rekolekcji w Kościele katolickim,
święto 31 lipca
Inigo de Recalde de Loyola, założyciel znanego i działającego na całym świecie zakonu jezuitów, urodził się w 1491 r. w szlacheckiej rodzinie na zamku Loyola (kraj Basków, Hiszpania) i był najmłodszym z trzynaściorga rodzeństwa. W jego biografii czytamy później, że jako młodzieniec „skłonny był do wszelkich uciech światowych” oraz że „był szczególnie odważny w grach hazardowych, w historiach z kobietami i w bijatykach”. Do dziś zachowały się akta procesów sądowych wytoczonych przeciwko krewkiemu szlachcicowi. Zwrotem w życiu tego oficera była ciężka rana otrzymana w 1521 r. podczas oblężenia Pampeluny przez wojska francuskie. Kula armatnia omal nie spowodowała utraty nogi. W czasie długiej rekonwalescencji Ignacy przeczytał dzieło kartuza Ludolfa Saksońskiego „Vita Christi” (Życie Chrystusa), które wstrząsnęło nim do głębi i uzmysłowiło pustkę i jałowość dotychczasowej e Montserrat, egzystencji. Po powrocie do zdrowia odbył generalną spowiedź u opata klasztoru Montserrat, a swoją broń zawiesił przy cudownym obrazie Matki Bożej. Następnie usunął się ze świata i zamieszkał w grocie, czyniąc surową pokutę. Tutaj napisał również swoją słynną książeczkę „Ćwiczenia duchowne”. Jedna z modlitw ułożonych przez niego w owym czasie brzmi: „Weź o Panie, przyjmij całą moją wolność, moją pamięć, moje mienie i mój majątek. Ty sam mi je dałeś, Tobie je oddaję z powrotem. Wszystko jest Twoje”. W tym czasie Ignacy doświadczył swych pierwszych wizji, jak również dowodów łask Bożych. Zrozumiawszy, jak niewielką posiada wiedze odbył pielgrzymkę do Ziemi Świętej, a następnie rozpoczął w Barcelonie studia łaciny; później studiował filozofię w Alcala i w Salamance, zaś w latach 1528-1535 – teologię i filozofię w Paryżu, gdzie otrzymał tytuł magistra sztuk wyzwolonych. Na cześć Ignacego z Antiochii przybrał jego imię. Chcąc prowadzić życie duszpasterskie i apostolskie, czego pragnął całym sercem, skupił wokół siebie sześciu towarzyszy (w tym Franciszka Ksawerego i Piotra Fabera) o poglądach podobnych do swoich. 15 sierpnia 1534 r. w Kaplicy Matki Bożej na Montmartre siedmiu mężczyzn złożyło wieczyste śluby ubóstwa, czystości oraz pracy misyjnej w Ziemi Świętej. Wkrótce potem mała grupa misjonarzy weneckich podjęła próbę dostania się do statku do Palestyny. Planu tego jednak nie udało się zrealizować i przez jakiś czas przebywali w pn. Włoszech, gdzie w 1537 r. Ignacy przyjął święcenia kapłańskie. Później pojechał ze współbraćmi do Rzymu, aby oddać się do całkowitej dyspozycji papieżowi i złożyć dodatkowe śluby posłuszeństwa Ojcu Świętemu. Paweł II przyjął tę ofertę w 1538 r., a 27 września 1540 r. zatwierdził opracowaną przez Ignacego konstytucję wspólnoty zakonnej. Odtąd zaczęło istnieć Towarzystwo Jezusowe (jezuici), którego celem było niesienie pomocy wszędzie tam, gdzie była ona szczególnie potrzebna, oraz absolutne posłuszeństwo papieżowi (4 ślub obok ślubu czystości, ubóstwa i posłuszeństwa). Aby nie przeszkadzać braciom zakonnym w wypełnianiu obowiązków, Ignacy zrezygnował w regule z wymogu budowy klasztorów, noszenia habitów oraz ze wspólnych modlitw. Natomiast wyróżnikiem jezuitów były obowiązkowe ćwiczenia, czy też rekolekcje duchowe oraz staranne wykształcenie. Odrzucano wszelkie urzędy honorowe, jak np. nominacje na biskupów, co założyciel zakonu i jego pierwszy generał uzasadniał w następujący sposób: „Jeśli przyjmowalibyśmy godności, oznaczałoby to, że bylibyśmy grabarzami samych siebie”. Ignacy zmarł 31 lipca 1556 r. w Rzymie po 15 owocnych latach zarządzania Towarzystwem Jezusowym. Jego ostatnim miejscem spoczynku jest macierzysty kościół jezuitów Il Gesu w Rzymie. Ignacy Loyola został beatyfikowany w 1609 r. Jego kanonizacja odbyła się 13 marca 1622 r. Specjalnie na tę uroczystość wybudowano w Rzymie kościół pw. św. Ignacego. Zakon jezuitów noszący przydomek „kopii Kościoła” był dawniej traktowany dość nieufnie, a w latach 1773-1814 nawet obłożony zakazem prowadzenia działalności (Towarzystwo rozwiązał papież Klemens XIV, a ponownie je przywrócił Pius VII). Dziś jezuici z powodzeniem pracują na całym świecie, udzielając się zwłaszcza (prawie połowa członków zakonu) w Afryce, Ameryce Południowej i Indiach.
Ikonografia: przedstawiany w oparciu o autentyczne portrety sporządzone na podstawie maski pośmiertnej; w ornatach mszalnych lub w habicie jezuickim, z krzyżem, gorejącym sercem, 3 gwoździami, pochodnią, księgą.